Του Λάζαρου Θεοδωρακίδη
“Είμαστε και πάλι σε μια φάση ανασφάλειας με το τι θα συμβεί με την πανδημία κι αυτό είναι ένα πισωγύρισμα που προφανώς αποτυπώνεται και στον ψυχισμό μας”, επισημαίνει ο Βασίλης Μποζίκας, Καθηγητής Ψυχιατρικής ΑΠΘ – Μέλος της Επιτροπής Εμπειρογνωμόνων για την πανδημία.
Μιλώντας στο e-farmako ο κ. Μποζίκας τονίζει πως «εάν σκεφτούμε το καλοκαίρι και τους μήνες που ακολούθησαν και τα πράγματα ήταν αρκετά αισιόδοξα, τότε που θεωρούσαμε και θεωρούμε βέβαια ακόμη πως θα μπορούσαμε με τους εμβολιασμούς να έχουμε μια κανονικότητα, αυτές τις εορταστικές μέρες που θέλουμε να τις περάσουμε με τους αγαπημένους μας, να βγούμε να διασκεδάσουμε, παρουσιάζεται η απειλή (σ.σ. η παραλλαγή Όμικρον του κορωνοϊού) και μας επηρεάζει».
Η ψυχική υγεία πάντα στο «τραπέζι» της Επιτροπής
Ο Καθηγητής Ψυχιατρικής και Μέλος της Επιτροπής Εμπειρογνωμόνων για την πανδημία υπογραμμίζει ότι «η ψυχική υγεία και η κόπωση είναι ένα θέμα που απασχολεί πάντα την Επιτροπή. Ξέρετε είναι πολύ εύκολο να βρούμε τρόπους, ας πούμε, μη υποφερτούς ψυχικά, για να περιορίσει κάποιος έναν ιό. Όπως είναι τα αυστηρά περιοριστικά μέτρα κά. Ωστόσο κάθε φορά η Επιτροπή επιλέγει εκείνα τα μέτρα, τα οποία έχουν και τον μικρότερο αντίκτυπο, όσο είναι δυνατόν, στον ψυχισμό των συμπολιτών μας».
Όταν ερωτάται για την εάν αυτή η κόπωση απαντάται περισσότερο ή λιγότερο σε κάποιες χώρες ο Καθηγητής Μποζίκας δηλώνει πως «οι έρευνες που έχουν γίνει σε παγκόσμιο επίπεδο δείχνουν ότι όλοι οι λαοί είναι κουρασμένοι. Δεν μπορώ να πως οι Ολλανδοί για παράδειγμα είναι λιγότερο ή περισσότερο κουρασμένοι από εμάς. Κάθε φορά επιλέγονται εκείνα τα μέτρα που βασίζονται σε άλλα ιδιαίτερα σημαντικά δεδομένα που παίζουν πολύ μεγάλο ρόλο, όπως είναι και τα οικονομικά».
Ωστόσο η Όμικρον δημιουργεί νέα δεδομένα και ο κ. Μποζίκας επισημαίνει στο e-farmako ότι «νέα παραλλαγή του κορωνοϊού ήρθε και ανέτρεψε τα πράγματα. Σίγουρα πρέπει να είμαστε πιο ενεργοί για να την αντιμετωπίσουμε καθώς όπως εκτιμούν και οι Επιδημιολόγοι θα κυριαρχήσει ή θα κυριαρχήσει πολύ σύντομα. Λόγω της αυξημένης μεταδοτικότητάς της, αλλά όπως φαίνεται έχει χαμηλότερη νοσηρότητα, και γι΄ αυτό τρέχουμε».
Η ανασφάλεια, το άγχος και η κατάθλιψη
Η πλειονότητα των ερευνών παγκοσμίως καταλήγει στο προφανές, ότι δηλ. η πανδημία έχει επιφέρει σημαντικά πλήγματα και στην ψυχική υγεία των πολιτών. Σύμφωνα με τον Καθηγητή Ψυχιατρικής «στη χώρα μας υπάρχει μια μεγάλη πίεση στις υπηρεσίες υγείας και το βλέπουμε όλοι εμείς που δουλεύουμε σε αυτό τον χώρο. Τα περιστατικά που εντοπίζονται έχουν να κάνουν με αυξημένα επίπεδα άγχους, κατάθλιψης που όλα αυτά συνδέονται με ένα επίπεδο ανασφάλειας. Αυτό που έχουμε δει σε κάθε φάση της πανδημίας, όταν έχουμε αυξημένα περιοριστικά μέτρα, έχουμε και αύξηση αυτών των κρουσμάτων».
Κλινικές στη Θεσσαλονίκη
Σε ερώτηση σχετικά με την ψυχική υγεία για τις υποδομές και την κατάσταση στη Θεσσαλονίκη ο κ. Μποζίκας επισημαίνει ότι «υπάρχει μία πίεση τουλάχιστον στην πόλη, γιατί κάποιες ψυχιατρικές κλινικές αναγκαστικά έκλεισαν, προκειμένου να αντιμετωπιστεί η πανδημία, οπότε όλη αυτή πίεση μεταφέρεται σε όσες κλινικές παραμένουν ανοιχτές». Προσθέτει επίσης πως «έτσι κι αλλιώς έχουμε ένα πρόβλημα στην Ελλάδα με την έλλειψη πρωτοβάθμιας φροντίδας ψυχικής υγείας -που δεν είναι βέβαια τωρινό – αλλά δυστυχώς διαχρονικό. Έτσι όλη αυτή η πίεση κατευθύνεται σε δομές, οι οποίες δεν θα έπρεπε να ασχολούνται με τέτοιες καταστάσεις, αλλά με πιο σοβαρά ψυχιατρικά περιστατικά, δηλ. με όσα χρειάζονται νοσηλεία».
Το κυρίαρχο ερώτημα: «Τι θα κάνω…»
Ο Καθηγητής ΑΠΘ παρουσιάζει επίσης σκηνές που αντιμετωπίζουν συχνά οι ειδικοί της υγείας σχετικά με την πανδημία και αναφέρει πως «κανείς δεν έρχεται να δηλώσει έχω άγχος, έχω πίεση, αλλά ρωτά πολύ απλά “τι θα κάνω…”. Και συμπληρώνει: «Κανείς δεν πρόκειται να πει “στεναχωριέμαι που έχουμε πανδημία”, όμως από το στρες, την ανασφάλεια που δέχεται στην καθημερινότητά του, αλλά και για το μέλλον που θα έρθει, θα τους δημιουργήσει ψυχική δυσφορία κι εκεί προσπαθούμε να τη λύσουμε- αντιμετωπίσουμε εμείς».
Ωστόσο, όπως σημειώνει ο ίδιος «υπάρχει σε κάποιους ανθρώπους και μια ευαλωτότητα μεγαλύτερη από κάποιους άλλους. Εμείς επιχειρούμε να τον “οχυρώσουμε” ψυχικά για να αντιμετωπίσει το “τώρα” αλλά πολύ πιθανόν και μελλοντικά στη ζωή του».
#COVID19
Το «αποτύπωμα» της πανδημίας στην ψυχική υγείαΤο 8⃣7⃣,2⃣% των Ελλήνων νιώθουν μεγάλη αλλαγή στην καθημερινότητά τους
Το 6⃣1⃣,8⃣% θεώρησε πως η πανδημία είναι διαχειρίσιμη
Το 6⃣7⃣,1⃣% πιστεύει πως αυξήθηκε η ενδοοικογενειακή βίαhttps://t.co/UzQuRxdYBi pic.twitter.com/UIUFAtE4kv— ΑΠΕ-ΜΠΕ (@amna_news) December 28, 2021
Ο εμβολιασμός λειτουργεί και… χαλαρωτικά
«Ο εμβολιασμός εκτός των άλλων και πιο σημαντικών θεμάτων θα μας χαλαρώσει ακόμη και για το πόσο άνετα αισθανόμαστε οι ίδιοι με τον εαυτό μας, αλλά και με τους άλλους ανθρώπους που αγαπάμε και θέλουμε να τους προστατέψουμε», αναφέρει ο κ. Μποζίκας. Αξιοσημείωτο κατά τον ίδιο είναι επίσης ότι «υπάρχουν άτομα που λόγω του στρες, επηρεάζεται η λειτουργικότητά τους και η ευεξία τους. Τότε σίγουρα πρέπει να απευθυνθούν σε έναν ειδικό ψυχικής».
Στα «κόκκινα» γιατροί με burnout
Σε ερώτηση σχετικά με τους γιατρούς και ευρύτερα τους υγειονομικούς οι οποίοι δίνουν τη μάχη για την πανδημία αδιάκοπα για σχεδόν δύο χρόνια και δοκιμάζονται από κάποιο σύνδρομο επαγγελματικής εξουθένωσης, το λεγόμενο «burnout», ο Καθηγητής Ψυχιατρικής επισημαίνει ότι «υπάρχουν υποστηρικτικές υπηρεσίες στα νοσηλευτικά μας ιδρύματα από τις ψυχιατρικές κλινικές ώστε να αντιμετωπιστούν και να μπορέσουν να ανταποκριθούν σε αυτό τo “burnout”. Είναι δύσκολο και αφορά και τους ίδιους τους γιατρούς, αφού δυσκολεύει τη ζωή τους και ταυτόχρονα μειώνει και την προσφορά τους απέναντι στους συνανθρώπους μας». Και προσθέτει: «Καταλαβαίνετε πως ένας άνθρωπος ο οποίος είναι συναισθηματικά απογοητευμένος και κουρασμένος, είναι δεδομένο πως δεν μπορεί να παράσχει και το επίπεδο της φροντίδας που θα έπρεπε».
