Του Λάζαρου Θεοδωρακίδη
Το σκοτάδι στο οποίο κινούνται ακόμη οι έρευνες των ειδικών για τα αίτια της οξείας ηπατίτιδας που μόλυνε παιδιά, κυρίως στη Βρετανία, επιτείνει την ανησυχία και το επίπεδο συναγερμού. Δύο παιδίατροι κάνουν σήμερα στο e-farmako την εκτίμηση κινδύνου, αλλά επισημαίνουν και τα συμπτώματα που πρέπει να προσέξουν οι γονείς στα παιδιά.
Ήδη ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (WHO – ΠΟΥ) έχει εκφράσει την ανησυχία του για την εμφάνιση των κρουσμάτων με άγνωστη αιτία μέχρι στιγμής. Επίσης, το Ευρωπαϊκό Κέντρο Πρόληψης και Ελέγχου Νόσων (ECDC) ανακοίνωσε πως κρούσματα καταγράφηκαν, εκτός της Βρετανίας, στην Ισπανία, την Δανία και την Ολλανδία. Όμοια περιστατικά εντοπίστηκαν και στις ΗΠΑ. Σημειώνεται πως στην Ελλάδα δεν έχει βρεθεί κρούσμα της εν λόγω μορφής ηπατίτιδας, όπως επισήμανε χτες και ο Υπουργός Υγείας Θάνος Πλεύρης, ενώ ο ΕΟΔΥ με επείγουσα ανακοίνωσή του τη Δευτέρα διατύπωσε την ανησυχία του και ζήτησε την επαγρύπνηση όλων.
Κι ενώ η αγωνία είναι μεγάλη, καθησυχαστικοί είναι οι ειδικοί που κάνουν λόγο πως δεν υπάρχει καμία συσχέτιση των εμβολίων για τον κορωνοϊό με την εμφάνιση της άγνωστης αιτίας οξείας ηπατίτιδας. Σύμφωνα με τα δεδομένα που έχουν γίνει γνωστά, κανένα από τα παιδιά που είναι ηλικίας κάτω των 10 ετών και προσβλήθηκε δεν είχε εμβολιαστεί… Επίσης, η πλειονότητα των περιστατικών αφορά την ηλικιακή ομάδα από 11 μηνών έως 5 ετών, κι ως γνωστό, δεν έχει γίνει εμβολιασμός για την Covid-19.
Τι είναι η ηπατίτιδα και πότε μεταδίδεται
Ο Νίκος Καρανταγλής, παιδίατρος και Μέλος του ΔΣ του Ιατρικού Συλλόγου Θεσσαλονίκης (ΙΣΘ) και Μέλος του τομέα Δημόσιας Υγείας του Ινστιτούτου Επιστημονικών Ερευνών του Πανελλήνιου Ιατρικού Συλλόγου (ΠΙΣ) εξηγεί στο e-farmako: Πρόκειται για φλεγμονή του ήπατος, η οποία μπορεί να προκύψει είτε από ιώσεις -κάποιες από αυτές είναι αναγνωρισμένες και είναι οι γνωστοί ιοί της ηπατίτιδας – ηπατίτιδα Α, Β C, είτε από άλλους ιούς που προσβάλουν όλο τον οργανισμό, χτυπώντας και το ήπαρ, είτε να οφείλεται σε άλλους τοξικούς παράγοντες, ενώ μεταδίδεται η ηπατίτιδα όταν οφείλεται σε ιούς.
Τα κρούσματα κι οι μεταμοσχεύσεις
Όπως επισημαίνει ο κ. Καρανταγλής «αυτό που συμβαίνει τώρα κι είναι ανησυχητικό, έχει να κάνει με τον αριθμό των κρουσμάτων. Ιδίως των συγκεντρωμένων και καταγεγραμμένων στη Μεγάλη Βρετανία. Επίσης από τον έλεγχο που έχει γίνει μέχρι τώρα -με επιφύλαξη θα μας δείξει το μέλλον που οφείλεται- δεν προσδιορίζεται στους γνωστούς μέχρι τώρα ιούς που προκαλούν ηπατίτιδα, τον Β, τον Α, τον C, τον Ε. Στην αρχή μια υπόθεση θα ήταν ότι μπορεί να προκαλείται από κάποιες ουσίες που προκάλεσαν τοξικότητα στο ήπαρ. Αλλά ούτε αυτό επιβεβαιώθηκε. Είμαστε με δυσανάλογα αυξημένα κρούσματα σε παιδιά, νήπια, κυρίως σε ηλικίες 2 έως 5 ετών, αλλά και λίγο μεγαλύτερα». Ο ίδιος εξηγεί πως «συγκριτικές μελέτες στην Σκωτία, έδειξαν πως κάθε χρόνο είχαμε Χ αριθμό κρουσμάτων και τώρα έχουμε πενταπλάσιο. Άρα κάτι γίνεται, κι είναι καινούργιο. Το άλλο σημείο που είναι εξαιρετικά ανησυχητικό, είναι σε κάποια από αυτά τα περιστατικά, ήταν τόσο σημαντική η φλεγμονή, που χρειάστηκε να προχωρήσουν σε μεταμόσχευση ήπατος. Ουσιαστικά δηλαδή το ήπαρ νεκρώθηκε εντελώς, κι εάν δεν γινόταν μεταμόσχευση, αυτά παιδιά δεν θα κατάφερναν να επιζήσουν. Έξι παιδιά στην Βρετανία κι ένα στην Ισπανία, μέχρι στιγμής που χρειάστηκαν μεταμόσχευση ήπατος. Εάν σκεφτεί κανείς πως σε έναν πρώτο αριθμό 74 κρουσμάτων, τα 7 χρειάστηκαν μεταμόσχευση, σημαίνει πως ένα 10% που είναι μεγάλο ποσοστό που απαιτεί μεταμόσχευση κι αυτό είναι πολύ ανησυχητικό. Σκεφτείτε πως μιλάμε για μια μεταμόσχευση που δεν είναι εύκολη, αλλά για μια βαριά παρέμβαση».
Είμαστε στα τυφλά ακόμη…
Ο κ. Καρανταγλής σημειώνει ότι «τα 24ώρα που διανύουμε είναι κρίσιμα και θα μας φωτίσουν περισσότερο για την κατάσταση. Είμαστε στα τυφλά ακόμη. Επίσης οι επιστήμονες αναζήτησαν και την περίπτωση να οφείλεται σε κάποιον άλλον ιό. Βρήκαν σε κάποια, κι όχι σε όλα τα περιστατικά, την ύπαρξη κορωνοϊού ή αδενοϊού. Σε αυτό το σημείο μπορούμε να πούμε πως υπάρχει σημαντικό γκρίζο τοπίο για να αποφανθούμε σίγουρα για την αιτία. Η χρονική συσχέτιση σε μία φάση που έχουν κολλήσει πάρα πολλά παιδιά από κορωνοϊό δεν είναι και αιτιολογική συσχέτιση.
Η έρευνα συνεχίζεται, το σενάριο με το λοιμώδες
Η Όλγα Τζέτζη, παιδίατρος και Πρόεδρος της Ένωσης Ελευθεροεπαγγελματιών Παιδιάτρων Ν. Θεσσαλονίκης μιλώντας στο e-farmako υπογραμμίζει πως «πολλοί ακούγοντας την λέξη ηπατίτιδα σκέφτονται πως πρόκειται αποκλειστικά για μια ιογενή κατάσταση. Δεν πρέπει να ξεχνάμε πως υπάρχουν κι άλλες αιτίες πρόκλησής της. Έτσι και στην περίπτωση της Σκωτίας, μελετώντας κι άλλα δεδομένα, μάλλον οδηγούμαστε αναφορικά με την αιτία περισσότερο σε λοιμώδη θέματα, δηλ. σε κάποιον ιό – που μέχρι τώρα δεν βρέθηκε κάτι τέτοιο – ή εάν οφείλεται σε κάποιους τοξικούς παράγοντες, κάποια ουσία στην τροφή, στα ποτά, ή κάποια φαρμακευτική ουσία, ας πούμε, που δόθηκε σε ομάδα παιδιών και θα μπορούσε να προκαλέσει κάτι τέτοιο. Μέχρι στιγμή πάντως δεν έχουμε τέτοια δεδομένα. Έτσι φαίνεται να καταλήγουμε προς το λοιμώδες, δηλ. ιογενές αίτιο».
Κανένα παιδί δεν είχε εμβολιαστεί για Covid-19
Η ανησυχία τόσο του ΠΟΥ, του ΕΟΔΥ, του ECDC έχει να κάνει με τον αριθμό των κρουσμάτω, κάτι που σημειώνει και η κ. Τζέτζη και προσθέτει: «Ξεκινήσαμε με 10 κρούσματα στις 5 Απριλίου και μέσα σε πέντε μέρες στο Ηνωμένο Βασίλειο έφτασαν τα 74 και τις τελευταίες μέρες έχουν λίγα, αλλά διάσπαρτα σε άλλες χώρες. Όλα αυτά σε μια ηλικιακή ομάδα κάτω των 10 ετών, συχνότερα όμως από 11 μηνών έως 5 ετών. Αυτό που μας ανησυχεί είναι ότι είχαν πολλά χρόνια να εμφανιστούν τέτοια ποσοστά περιστατικών. Συνήθως στην Σκωτία, εν προκειμένω, έχουν τέσσερα περιστατικά ετησίως και τώρα μέσα σε πολύ μικρότερο διάστημα καταγράφηκε υπερδιπλάσιος αριθμός τέτοιων περιπτώσεων. Σημειώστε πως σε κανένα από τα περιστατικά δεν εντοπίστηκε κάποιο λοιμογόνο αίτιο. Βέβαια η έρευνα των γιατρών συνεχίζεται. Επίσης η μέχρι τώρα έρευνα έδειξε πως σε κάποια από αυτά εντοπίστηκε ταυτόχρονη λοίμωξη με SARS – CoV2 και κανένα από αυτά τα παιδιά δεν ήταν εμβολιασμένο. Με αυτό το δεδομένο δεν μπορούμε να συνδυάσουμε για παρενέργειες κάποιου εμβολίου. Να σημειωθεί πως επίσης κάποια από τα παιδιά είχαν προσβληθεί από αδενοϊό».
Μη αναστρέψιμη κατάσταση
Η κ. Τζέτζη διευκρινίζει επίσης ότι «έχουμε να κάνουμε με μια κεραυνοβόλα μορφή ηπατίτιδας, που σημαίνει ότι εφόσον έχουμε φλεγμονή στο ήπαρ είναι μια μη αναστρέψιμη κατάσταση. Όταν το ήπαρ προσβληθεί και φλεγμαίνει, αρχίζει μια δύσκολη διαδικασία, που σημαίνει ότι δεν έχει θεραπεία. Ας θυμηθούμε όμως πως εκτός από την ηπατίτιδα Α, που είναι ελαφριά, γενικώς η ηπατίτιδα δεν έχει θεραπεία και μπορεί να φτάσει μέχρι και την καταστροφή του ήπατος. Όλα αυτά βέβαια έχουν να κάνουν πάντα με τον αιτιολογικό παράγοντα».
Τι θα πρέπει να προσέξουμε – Ποια είναι τα σημάδια
Μιλώντας στο e-farmako οι δύο παιδίατροι περιγράφουν την συμπτωματολογία για την πιθανότητα εμφάνισης της εν λόγω ηπατίδας.
Ο κ. Καρανταγλής επισημαίνει τα εξής: “Το ήπαρ είναι μέρος του γαστρεντερικού μας συστήματος. Αυτό σημαίνει πως ένα παιδί με σοβαρή ηπατίτιδα θα κάνει συμπτώματα από το γαστρεντερικό του. Αυτά θα είναι, όπως περιεγράφηκαν και σε αυτά τα παιδιά της Βρετανίας, οι έμετοι. Αν έχουμε ένα παιδί που κάνει εμέτους και βλέπουμε πως η γενική κατάσταση δεν είναι καλή -ανόρεχτο και ταλαιπωρημένο- πρέπει άμεσα να απευθυνθούμε στον παιδίατρο για συμβουλές. Το επιπλέον καμπανάκι που θα πρέπει να μας κάνει να βιαστούμε πάρα πολύ είναι εάν δούμε να αλλάζει το χρώμα του παιδιού, δηλ. ίκτερο (να κιτρινίσει). Ο παιδίατρος πέρα από την πρώτη κλινική εκτίμηση, θα προχωρήσει σε ένα παραπέρα έλεγχο, θα εξετάσει και μια παράμετρο εργαστηριακή που λέγεται τρανσαμινάσες. Αυτά τα παιδιά -της Βρετανίας- είχαν πολύ αυξημένες τρανσαμινάσες”.
Σύμφωνα με την κ. Τζέτζη, το τελευταίο διάστημα παρατηρούνται πολλές γαστρεντερίτιδες και αδενοϊοί που αντιμετωπίζονται συνήθως με μια απλή τηλεφωνική συμβουλή, ενώ τα τηλέφωνα πλέον που δέχονται οι παιδίατροι από γονείς τις τελευταίες μέρες είναι και για την άγνωστη ηπατίτιδα. Όπως λέει «τώρα είμαστε όλοι σε μεγαλύτερη επιφυλακή. Εάν οι γονείς δουν το παιδί τους να έχει εμετούς, κοιλιακό άλγος, διάρροιες που τραβούν σε μεγάλο χρονικό διάστημα, θα πρέπει να ενημερώσουν τον παιδίατρό τους και στη συνέχεια, πέρα από την κλινική εξέταση θα γίνει έλεγχος στις τρανσαμινάσες -τα ένζυμα του ήπατος. Σημεία επίσης που πρέπει να προσέξουν είναι το ικτερικό (κίτρινο) χρώμα του δέρματος και στους επιπεφυκότες ματιών, δηλ το άσπρο χρώμα, η υπέρχρωση (σκούρα) ούρων και ο αποχρωματισμός (ανοιχτόχρωμα) των κοπράνων. Είναι μια πολύ σοβαρή κατάσταση η προσβολή του ήπατος και η προσοχή όλων μας πρέπει να είναι πολύ ισχυρή».
