Του Λάζαρου Θεοδωρακίδη
«Εάν μας βοηθήσει η κατάσταση με την πανδημία, δεν θα ήταν σκόπιμο να περάσουμε στην 4η δόση. Απεναντίας θα πρέπει να οδηγηθούμε σε ένα πολυδύναμο εμβόλιο, το οποίο να μπορεί να αντιμετωπίσει τις πιθανές τροποποιήσεις που κάνει ο κορωνοϊός και να γίνεται μια φορά το χρόνο, όπως κάνουμε με το εμβόλιο της γρίπης». Αυτό δηλώνει στο e-farmako o Ιωάννης Κιουμής, Ομότιμος Καθηγητής Πνευμονολογίας – Λοιμωξιολογίας ΑΠΘ.
Όπως επισημαίνει «με βάση τα ισχύοντα η τέταρτη δόση είναι μια υπερβολή. Δεν υπάρχουν στοιχεία που να τεκμηριώνουν την ανάγκη της 4ης δόσης, ακόμη και για τους ανοσοκατεσταλμένους που έχει θεσπιστεί και σε μας είναι περισσότερο ένα θεωρητικό κατασκεύασμα παρά ένα πρακτικό. Μόνο το Ισραήλ έχει κάποια στοιχεία που λένε ότι η 4η δόση τους έχει βοηθήσει στην ανάπτυξη αντισωμάτων. Εάν αυτά είναι τα πραγματικά στοιχεία τότε υπάρχει μια μικρή τεκμηρίωση, αλλά από τον υπόλοιπο κόσμο δεν έχει υιοθετηθεί, ούτε κι από τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας, αλλά ούτε κι από άλλους οργανισμούς υψηλού κύρους, όπως είναι τα CDC των ΗΠΑ. Δεν λέω ότι η 4η δόση είναι αναγκαία».
Θα μας πει ο κόσμος: “με δουλεύετε;”
Σύμφωνα με το κ. Κιούμη η εφαρμογή των πυκνών εμβολιασμών δεν εμπεριεχει ευκολίες αφού όπως υπογραμμίζει «είναι δύσκολο κι ανέφικτο πρακτικά να ζητάς από τον κόσμο κάθε τρεις ή τέσσερις μήνες να εμβολιάζεται. Δεν θα περάσει αυτό. Δεν θα περάσει το μήνυμα στον κόσμο. Κάποια στιγμή θα γυρίσει αυτός και θα πει “με δουλεύετε;”. Και μάλιστα όταν γνωρίζουμε πως μια συνεχής διέγερση του ανοσοποιητικού δεν είναι και άμοιρη κινδύνων».
Η διέγερση και το άνοιγμα του «διακόπτη»
Όταν ερωτάται ο Καθηγητής του ΑΠΘ για τι σημαίνει ουσιαστικά η εμβολιαστική ενίσχυση του οργανισμού με επιπλέον δόσεις, περιγράφει την λειτουργία του οργανισμού, ως εξής: «Σπρώχνουμε τον οργανισμό κάθε φορά να κάνει… restart, να αντιδράσει παράγοντας αντισώματα, δηλ. τα κύτταρα του οργανισμού να κάνουν μια παραγωγή αντισωμάτων που την χρειαζόμαστε μεν, αλλά η διαρκής διέγερση του ανοσοποιητικού συστήματος εγκυμονεί πάντα κάποιους κινδύνους. Για παράδειγμα, το να δημιουργήσει κάποια στιγμή μιαν ανεξέλεγκτη κατάσταση. Το ανοσοποιητικό μας σύστημα έχει δύο εκφράσεις παθολογικές: Η μία είναι να λειτουργεί κάτω από το όριο που θα θέλαμε -κι αυτό λέγεται ανοσοκαταστολή- και μια το να λειτουργεί πάνω από το όριο, κι εδώ βρίσκονται τα λεγόμενα αυτοάνοσα νοσήματα, όπως για παράδειγμα η ρευματοειδής αρθρίτιδα κά».
Προσθέτοντας ο ίδιος, επισημαίνει: «Μια συνεχής διέγερση μπορεί να οδηγήσει σε μόνιμο άνοιγμα του “διακόπτη”, αυτό που λέμε switch on, να μείνει ανοιχτός κι άρα ο οργανισμός να αρχίσει να παράγει αντισώματα, όχι όμως μόνο σε αυτό που θέλουμε, αλλά και σε αυτό που δεν επιθυμούμε, τα οποία είναι τα κύτταρα του οργανισμού μας. Έτσι κανείς δεν μπορεί να πει πως αυτή η συνεχής διέγερση του οργανισμούς είναι επωφελής μέχρι να αποδειχθεί».
Το πολυδύναμο εμβόλιο, το μοντέλο… γρίπη
Όπως υποστηρίζει ο κ. Κιούμης πάντοτε είναι δύσκολο να δημιουργηθεί ένα πολυδύναμο εμβόλιο αυτής της μορφής κι αυτό αποδεικνύεται εξάλλου κι από το εμβόλιο της γρίπης. Αξίζει να σημειωθεί ότι όπως επισημαίνει, ο ιός της γρίπης κάνει τις δικές του μεταλλάξεις και μάλιστα τις κάνει πιο γρήγορα από τον κορωνοϊό. Επίσης, τονίζει ότι «όσο πιο υψηλός είναι ο ρυθμός μεταλλάξεων που κάνει ένας ιός, τόσο μεγαλύτερη είναι και η δυσκολία να παρασκευαστεί ένα εμβόλιο. Ο ιός της γρίπης μεταλλάσσεται δύο φορές πιο γρήγορα από τον κορωνοϊό. Έτσι φτάνουμε να κάνουμε εμβόλιο κάθε χρόνο κι αυτό γίνεται με βάση κάποια… πρόγνωση πως θα είναι η γρίπη την επόμενη χρονιά. Στηριζόμαστε σε στοιχεία αλλά και στην πρόγνωση γι΄ αυτό και κάποιες φορές το εμβόλιο της γρίπης πέφτει έξω σε κάποια του στοιχεία.
Οι μεταλλάξεις του HIV και οι στοχευμένες ζώνες
Επίσης, ο Καθηγητής Κιουμής σημειώνει στο e-farmako πως θα είναι χρήσιμο να θυμηθούμε ότι «ο ιός HIV που προκαλεί το AIDS μεταλλάσσεται τουλάχιστον τέσσερις φορές πιο γρήγορα από τον κορωνοϊό. Και εδώ δεν έχουμε εμβόλιο…». Και, άρα το συμπέρασμα ποιο είναι, ερωτάται, για να απαντήσει ως εξής: «Όσο πιο γρήγορα μεταλλάσσεται ένας ιός, τόσο πιο δύσκολη είναι η κατασκευή του εμβολίου του. Κι αυτό γιατί θα πρέπει το εμβόλιο να στοχεύσει σε εκείνες τις περιοχές του ιού που θα είναι ανεξάρτητες από τις μεταλλάξεις που κάνει, αλλά ταυτόχρονα αυτές οι ζώνες να είναι ικανές που θα παρέχουν τέτοια αντίδραση που θα είναι προστατευτική για τον οργανισμό».
Η εξυπνάδα του ιού κι ο αυτοματισμός
Κατηγορηματικός είναι ο κ. Κιουμής για το ότι ο ιός είναι ένα αυτόματο φαινόμενο. Μάλιστα, αποσαφηνίζει τα όσα ακούγονται για τα περί “ενός σκεπτόμενου όντος” , δηλ. σκέφτεται τι κάνει κάθε φορά για να επιβιώσει, λέγοντας πως «αυτό δεν μπορεί να το κάνει ο ιός. Δεν έχει την παραμικρή δυνατότητα να κάνει σκέψη. Η φύση σε όποιους οργανισμούς δεν παρείχε σκέψη το έλυσε παρέχοντας κάποιους αυτόματους μηχανισμούς. Έτσι κι εδώ κάνει τους ιούς να κάνουν τόσες πολλές μεταλλάξεις που δεν είναι όμως καταστροφικές για τους ίδιους. Σε εμάς αυτό δεν επιτρέπεται γιατί εάν κάνουμε μεταλλάξεις στα κύτταρά μας, συνήθως αυτό σημαίνει… καρκίνος. Αφού τα δικά μας κύτταρα είναι “σφραγισμένα” κατά κάποιο τρόπο, δεν δέχονται μεταλλάξεις. Στα μικρόβια και τους ιούς είναι ανοιχτό αυτό το φαινόμενο. Το DNA ή το RNA τους είναι έτσι φτιαγμένα ώστε να δέχονται μεταλλάξεις, χωρίς όμως αυτό να σημαίνει και την καταστροφή τους. Ο ιός δεν είναι αυτό το “έξυπνο” που σκέφτεται πως θα κάνει μια μετάλλαξη, απλώς αυτή που μεταδίδεται πιο εύκολα, αποκτά πλεονέκτημα επιβίωσης. Είναι αυτόματη διαδικασία».
Ξεχάστε την ανοσία της αγέλης
Παρόλο που ο Καθηγητής Κιουμής συμμερίζεται την εκτίμηση όλων πως η πανδημία αρχίζει να ολοκληρώνει τον κύκλο της, σημειώνει τα εξής: «Μέχρι τώρα όμως ο ιός έχει δημιουργήσει πολλές εκπλήξεις. Δεν πρέπει να το ξεχνάμε αυτό. Σκεφτείτε πως το Νοέμβριο γίνονταν εκτιμήσεις, χωρίς την εμφάνιση της Όμικρον, η όποια άλλαξε τα δεδομένα. Τώρα συζητάμε για τη νέα παραλλαγή της Όμικρον, την stelth, η οποία κι αυτή αλλάζει τα δεδομένα. Εάν επικρατήσει αυτή, προσωπικά δεν το πιστεύω, πάλι αλλάζει τα δεδομένα, άρα πάλι δεν μπορεί να γίνει πρόβλεψη.
Από πέρυσι το καλοκαίρι λέω πως δεν θα υπάρξει ανοσία αγέλης, κάτι που άρχισε τις τελευταίες ημέρες να το ακούμε. Κι αυτό γιατί εφόσον ο ιός μεταλλάσσεται έτσι δεν θα μας επιτρέψει ποτέ να κάνουμε την ανοσία αγέλης. Από τη στιγμή που νοσούν και οι εμβολιασμένοι πως θα γίνει η ανοσία τη αγέλης;».
Και στο βάθος καλοκαίρι με «προδιαγραφές» ενδημίας
«Με τις ενδείξεις που έχουμε και αν δεν μεταβληθούν ουσιαστικά τα δεδομένα θα μπορούσαμε να πούμε πως στα τέλη της άνοιξης, στις αρχές του καλοκαιριού γυρίζουμε σε μια κατάσταση πλέον συμβίωσης με του ιό, δηλ. ενδημίας. Κι επειδή ο κόσμος κατάλαβε τι σημαίνει πανδημία, πρέπει να γνωρίζει και τι σημαίνει ενδημία. Ότι δηλ. θα υπάρχουν κάποια σποραδικά κρούσματα της νόσου που μπορεί να έχουν και εποχιακή κατανομή, θα έχουν αδειάσει οι μονάδες μας κι ότι θα έχουν αποσυρθεί όλα τα περιοριστικά μέτρα, μάσκες κτλ. Η ενδημία δηλ. θα φέρει την κανονικότητα», τονίζει ο Καθηγητής του ΑΠΘ.
